SAMEN CULTUREEL CONTENT

Instap

De studenten maken kennis met enkele beeldmethodieken:

• Classificeren: welke foto’s horen volgens jouw samen en waarom? Studenten ordenen foto’s in groep volgens een zelf gekozen ordeningsprincipe. Hier zijn meerdere oplossingen mogelijk.

• Beeldenbingo: iedere student krijgt een bingo-kaart met de volgende thema’s: plattelandsvlucht, sloppenwijk, megastad, getto, informele sector, central business district, straatkinderen, new town, segregatie, smeltkroes, industriegebied, woongebied. Studenten kiezen acht items. De tien foto’s worden geprojecteerd. Als studenten een foto zien die ze associëren met één van hun acht thema’s, bedekken het thema.  Als hun acht thema’s bedekt zijn, roepen ze bingo.

 

Het belang van beelden

De lector situeert het belang van beelden in aardrijkskunde:

• Beelden zijn noodzakelijk om een voorstelling te kunnen vormen van verafgelegen fenomenen. Beelden vormen een essentieel onderdeel van de aardrijkskunde.  

• Binnen de leerplannen aardrijkskunde onderscheiden we 5 belangrijke leerlijnen. De vaardigheid om te werken met beelden is er één. Iedere leerlijn omschrijft vier niveaus.

• Beelden komen tegemoet aan de verschillende leerstijlen van de leerlingen. Veel leerlingen gebruiken hun visuele intelligentie en steunen op hun visueel geheugen in het leerproces.

• In de leefwereld van leerlingen (internet, mobiele telefoon, televisie, …)  is beeldtaal steeds belangrijker. Een kritische omgang dringt zich op. 

 

Individuele creatie-opdracht

• Selecteer één beeld (foto, schilderij, graffiti, affiche, …) van een megastad naar keuze.

• Bespreek de eigenheid van de stad aan de hand van dit beeld.

• Verken de didactische mogelijkheden van het beeld door drie methodieken/werkvormen toe te passen: één die het beeld/waarneming zelf analyseert, een die de context analyseert en één die ruimte laat voor de betekenisgeving van de leerling. 

 

Stappenplan eindopdracht

• Kies een wereldstad waar je rond wil werken. (vb. Sao Paolo).

• Benoem de belangrijkste kenmerken van deze stad.

• Kies een kenmerk dat de stad volgens jou het meest  typeert. (Vb. Favela’s).

• Brainstorm rond dit kenmerk en informeer je. Doe dit zo ruim mogelijk:

  • Zoek oorzaken, gevolgen, verbanden met andere kenmerken van de stad.

  • Associeer eventueel met waarnemingen:  geluiden, geuren, muziek, beelden, gevoelens, adjectieven, symbolen, … Maak het kenmerk eventueel concreet met een anekdote.

• Zoek zo veel mogelijk beelden die dit kenmerk voor jou verbeelden. Pin je niet te snel vast op het eerste beeld dat je vindt. Besef dat dit beeld verschillende vormen kan aannemen:

  • Je kan kiezen voor een foto: luchtfoto’s, foto’s van mensen, voorwerpen, gebouwen

  • Je kan kiezen voor beeldende kunst: schilderijen, graffiti, affiches, …

• Selecteer het beeld dat voor jou het kenmerk het best vat. Probeer te kiezen voor een beeld  dat meerdere associaties  en interpretaties oproept. Het moet een beeld zijn dat Werk het beeld didactisch uit op drie niveaus:  je bespreekt het beeld zelf, je brengt de context van het beeld tot leven en je laat ruimte  voor de gevoelens en de interpretaties van de waarnemer.  Werk daarbij aan onderstaande doelstellingen:

  • Beeld: Lln. kunnen  benoemen wat ze op een beeld waarnemen. In deze stap leren leerlingen waarneming scheiden van interpretatie. Leerlingen geven antwoord op vragen als: wat zie je? Wat neem je waar? Welke vragen roept het beeld op?

  • Context:  Lln. kunnen de kenmerken van een stad afleiden uit een beeld. In deze stap leren leerlingen beelden interpreteren aan de hand van context- en achtergrondgegevens.  Leerlingen krijgen een  antwoord op vragen als: wie maakt het beeld? Waar is het genomen? Tegen welke context moet het beeld gesitueerd worden? Wat kunnen we er uit afleiden? Wat zegt het beeld  over de stad?

  • Waarnemer: Lln. kunnen verschillende gevoelens en interpretaties koppelen aan dit beeld. In deze stap associëren leerlingen beelden met gevoelens, zintuigen, symbolen, zintuigen, personages, ... Ze geven een antwoord op vragen als: welke emoties roept het beeld op? Welke sfeer? Welke adjectieven? Welke perspectieven? Welke geuren, geluiden, muziekfragmenten, verhalen, anekdotes associeer je? 

 

reflectie

Studenten leren inschatten waarom een artistieke foto een rijk beeld is en waarom een ander beeld dat in mindere mate is. Ze worden zich bewust van de artistieke waarde van beelden en het verschil met minder artistieke foto’s. Daarnaast zien ze in dat hun interpretatie van foto’s kan verschillen van de associaties van anderen. Iedere persoon legt andere accenten, ziet soms verschillende dingen en legt andere verbanden.

Tijdens de didactische vertaalslag wordt duidelijk dat geoefende klassen sterkere beeldanalyses aankunnen dan niet-geoefende klassen. Geoefende klassen zijn in staat om vragen te stellen bij foto’s: ze bevragen de betrouwbaarheid, de informatieve waarde, zoeken verklaringen en verbanden.