SAMEN CULTUREEL CONTENT

De studenten krijgen per drie de opdracht om de kunstkamer van Cornelis van der Geest in een modern jasje te steken. Ze maken daartoe een visuele voorstelling (snelle maquette) die opgebouwd is uit tien kunstwerken die ook op het schilderij terug te vinden zijn. Bij de opbouw van de maquette houden de studenten rekening met:

 

• De selectie vertelt hetzelfde verhaal als de kunstkamer op het schilderij.

• Met de tien kunstwerken creëren ze een ideale hedendaagse tentoonstellingsruimte voor de bezoekers.

• Het is belangrijk dat zowel bij het maken van de keuze van de kunstwerken als bij de schikking ervan wordt stil gestaan bij de beoogde ervaring van een bezoeker aan de tentoonstelling.

• De tips over het opzetten van tentoonstellingen: selecteren van werken, de verhaallijn, de kijkafstand en kijkhoogte, de circulatie en de routing in een tentoonstelling.

 

Aan de studenten wordt het schilderij De kunstkamer van Cornelis van der Geest (1628) van Willem van Haecht getoond. Eerst wordt er een eerste indruk gevraagd:

• Wat zie je? Wat wordt er afgebeeld?

• Wat indruk maakt dit schilderij?

• Waarom krijg je deze indruk/dit gevoel?

 

Vervolgens wordt de iconografie van het schilderij besproken aan de hand van de website van het Rubenshuis.

 

 

 

 

• Welke kunstwerken zien we? (bv. Van Eyck, Rubens, Metsys, Snijders …)

• Welke personen zien we? (bv. aartshertogen Albrecht en Isabella, Cornelis van der Geest, Willem van Haecht)

• Waarom worden deze personages in het schilderij opgenomen?

• …

 

Aansluitend wordt deze cultuuruiting kort toegelicht en wordt er met de studenten uitgebreid stil gestaan bij de context waarin dit schilderij tot stand kwam:

• De kunstkamer is genre dat aan het begin van de 17e eeuw is ontstaan. De overgrote meerderheid van deze kunstkamers zijn gefantaseerd of niet te identificeren, maar deze kunstkamer geeft een beeld van een bekende verzameling.

• Didactische doel van kunstkamers = de bezoekers een beeld geven van wat de mens op artistiek gebied gedurende de eeuwen heen heeft verwezenlijk. Er moest dus een representatief voorbeeld aanwezig zijn van de verschillende kunsttakken, tijdperken, plaatsen van herkomst en materialen.

• Ook pronken met persoonlijke smaak en uit esthetische overwegingen.

• Dit schilderij herdenkt ook een historisch gegeven: het bezoek van de aartshertogen Albrecht en Isabella aan de kunstkamer van Cornelis van der Geest in het jaar 1615.

• …

 

De focus wordt vervolgens gelegd op de inrichting van de kunstkamer op het schilderij.

• Welke verschillen en gelijkenissen bemerk je met hedendaagse tentoonstellingsruimtes?

• Zijn er aspecten die je positief of negatief zijn opgevallen in de inrichting of vormgeving van tentoonstellingen die je zelf al bezocht hebt?

• Zou je op een gelijkaardige manier een tentoonstelling vormgeven of een deel van de kunstgeschiedenis weergeven?

• Hoe zou je een selectie maken?

• Hoe zou je deze werken schikken in de ruimte?

• Als tentoonstellingen nu op een gelijkaardige manier zouden ontworpen worden zou die de bezoeker een gevoel van overdaad geven. Nu maken we selecties, kijken we naar wat representatief is, geven we meer ruimte aan kunstwerken en zorgen we voor ruimte tussen de kunstwerken.

• …

 

De studenten krijgen daarna een beknopt schema met enkele tips over het opzetten van tentoonstellingen. De volgende items komen in het schema aan bod: selecteren van werken, de verhaallijn, de kijkafstand en kijkhoogte, de circulatie en de routing in een tentoonstelling. Elk item wordt kort aanschouwelijk voorgesteld en besproken met de studenten aan de hand van foto’s van hedendaagse tentoonstellingsruimtes. De uitdieping van deze verschillende items gebeurt in de lessen nadien.

 

Aan de hand van de analyse van de cultuuruiting en het schema over het opzetten van tentoonstellingen maken de studenten per drie de creatieopdracht. Ze krijgen hiervoor maquettekarton en afbeeldingen van alle kunstwerken uit de kunstkamer van Cornelis van der Geest. Tijdens de opdracht denken de studenten na over de selectie van de werken, de inrichting en de ruimte-indeling van hun tentoonstelling. De lector volgt dit denkproces op de voet door vragen te stellen:

 

• Waarom kiezen jullie voor deze kunstwerken?

• Waarom denken jullie dat deze selectie representatief is voor alle kunstwerken die in de kunstkamer staan?

• Waarom plaats je de werken daar?

• Is er rekening gehouden met een verhaallijn?

• Hebben de bezoekers voldoende plaats om alle werken te bekijken?

• Welke indruk wil je dat de bezoekers krijgen als ze jouw tentoonstelling binnen komen? Heb je ooit zelf deze indruk al gehad? Hoe kwam dat?

• …

i

Na de creatieopdracht worden de maquettes klassikaal toegelicht. De verschillende interpretaties, gebaseerd op achtergrondkennis rond het schilderij en het opzetten van tentoonstellingen, worden door de studenten geuit. Elk groepje bespreekt daartoe de volgende items:

 

• Hoe zijn ze tot de selectie van deze werken gekomen?

• Waarom kozen ze voor deze inrichting van de tentoonstelling?

• Welk gevoel denken ze dat de fysieke aspecten van de tentoonstelling op de bezoekers nalaat?